21 de freàrgiu de su 2007.
Sede de S'Unescu
in Roma
Sa limba madre est unu tesoru mannu meda pro totus. Totu benit dae sa limba madre, sos primos mamentos de s‘esistèntzia nostra, sas primas paràulas chi namus, in prus cun sa limba madre espressamus mengius su pessamentu individuale.
Pro mèdiu de sa limba imparamus sa cultura e s’istòria nostra e finas su rispetu pro nois matessi e sena duda su rispetu pro sas diferèntzias intre sas limbas e sas pessones de cada pòpulu de sa terra.
Sas limbas (madres, regionales, natzionales, etz.), l’ischint bene sos linguìstas, sunt su resultadu de uniones e influèntzias dae àteras limbas, difatis sa limba no est unu sistema cungiadu, sas limbas sunt fatas de prèstidos e cambiant semper.
S’incontru de sa limba locale cun sas àteras limbas giughet a una mistura intre identidade e diversidade e a una alternàntzia intre custos elementos.
Su plurilinguismu e sa limba madre sunt complementàrias. Garantire sa diversidade linguìstica e culturale devet èssere acumpangiada dae unu diàlogu e acordu intre culturas e pòpulos.
Custu acordu intre sas diferentes limbas esistentes in su territòriu devet èssere armoniosu e capatze de favorire sas limbas in totus sas situatziones de sa bida.
Tocat a nàrrere chi in su mundu su plurilinguismu est prus un’ideale chi una realidade, difatis prus de sa medade de sas 6.000 limbas chi si faeddant in su mundu arriscant de isparire.
Su 96% de sas limbas diferentes de su mundu sunt faeddadas solu dae su 4% de sa popolatzione mundiale.
In s’iscòla non s’impreant sas limbas madres, solu una chentina de limbas cumparint in sos sistemas educativos e in su mundu digitale.
Pro nàrrere in Africa si faeddat unu terzu de sas limbas de su mundu, sa gente la faeddat cada die pero no in s’aministratzione pùblica, giustitzia e istampa, pro custu s’Unione Africana est elaborende una normativa linguìstica regionale chi podet creare unu acordu intre totus sos aspetos locales e generales.
S’impignu de s’Unescu est de assegurare su plurilinguismu, mescamente in su sistema iscolàsticu, reconnoschende a su nessi tres livellos de cumpetèntzias linguìsticas pro totus: una limba madre, una limba natzionale e una limba de comunicatzione.
In sa die internatzionale de sas limbas madres s’Unescu e totus cussos chi favorint su tempus benidore de sas limbas de su mundu cherent favorire istrategias linguìsticas natzionales e regionales chi oferint un ispàtziu a totus sas limbas de su pianeta in su rispetu de sa diversidade de totu sas limbas.
Sa limba madre est unu tesoru mannu meda pro totus. Totu benit dae sa limba madre, sos primos mamentos de s‘esistèntzia nostra, sas primas paràulas chi namus, in prus cun sa limba madre espressamus mengius su pessamentu individuale.
Pro mèdiu de sa limba imparamus sa cultura e s’istòria nostra e finas su rispetu pro nois matessi e sena duda su rispetu pro sas diferèntzias intre sas limbas e sas pessones de cada pòpulu de sa terra.
Sas limbas (madres, regionales, natzionales, etz.), l’ischint bene sos linguìstas, sunt su resultadu de uniones e influèntzias dae àteras limbas, difatis sa limba no est unu sistema cungiadu, sas limbas sunt fatas de prèstidos e cambiant semper.
S’incontru de sa limba locale cun sas àteras limbas giughet a una mistura intre identidade e diversidade e a una alternàntzia intre custos elementos.
Su plurilinguismu e sa limba madre sunt complementàrias. Garantire sa diversidade linguìstica e culturale devet èssere acumpangiada dae unu diàlogu e acordu intre culturas e pòpulos.
Custu acordu intre sas diferentes limbas esistentes in su territòriu devet èssere armoniosu e capatze de favorire sas limbas in totus sas situatziones de sa bida.
Tocat a nàrrere chi in su mundu su plurilinguismu est prus un’ideale chi una realidade, difatis prus de sa medade de sas 6.000 limbas chi si faeddant in su mundu arriscant de isparire.
Su 96% de sas limbas diferentes de su mundu sunt faeddadas solu dae su 4% de sa popolatzione mundiale.
In s’iscòla non s’impreant sas limbas madres, solu una chentina de limbas cumparint in sos sistemas educativos e in su mundu digitale.
Pro nàrrere in Africa si faeddat unu terzu de sas limbas de su mundu, sa gente la faeddat cada die pero no in s’aministratzione pùblica, giustitzia e istampa, pro custu s’Unione Africana est elaborende una normativa linguìstica regionale chi podet creare unu acordu intre totus sos aspetos locales e generales.
S’impignu de s’Unescu est de assegurare su plurilinguismu, mescamente in su sistema iscolàsticu, reconnoschende a su nessi tres livellos de cumpetèntzias linguìsticas pro totus: una limba madre, una limba natzionale e una limba de comunicatzione.
In sa die internatzionale de sas limbas madres s’Unescu e totus cussos chi favorint su tempus benidore de sas limbas de su mundu cherent favorire istrategias linguìsticas natzionales e regionales chi oferint un ispàtziu a totus sas limbas de su pianeta in su rispetu de sa diversidade de totu sas limbas.
Cherides intrare prus a intro in sa chistione?
In bassu sighit in àteras limbas su testu originale de s'interventu de su diretore de s'Unescu:
http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001497/149771s.pdf
http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001497/149771f.pdf
http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001497/149771e.pdf
Nessun commento:
Posta un commento